War declared on Halifax mural

The monument at St. Paul’s Church

Point Pleasant Park

EN – Nova Scotia is pretty much the easternmost part of Canada. The province jumps forward in the Atlantic Ocean like a bridgehead to Europe nearly twice the size of Belgium. At the east side of this most eastern peninsula, the port city of Halifax skirts a sea inlet that rarely freezes. Time lapse with Great Britain: 4 hours. With Western Europe: 5 hours. It’s closer than New York.

 For 620.000 Canadian men and women, Halifax was the place where they boarded ship for the Western Front; the rough coastline of Nova Scotia the last image of their homeland to take with them. For many of them, Halifax’ Pier 2 was equally the scene of their homecoming after the fighting, after the war. 67.000 never returned, though – the life they could have had in young Canada is buried with their bodies, somewhere in Belgium or the North of France.

 Traces of this century old drama are easily found in downtown Halifax. Across the entrance of the modest St. Paul’s Church stands the monument for the fallen.of WWI. And of ’45-’45. And of the Korean War. This monument is not single-minded. And it’s not forgotten, as the many wreaths testify. While I take a picture, four pigeons look down on me. Peace doves, I fancy.

 More comforting is the monument at the Point PleasantPark, the park that covers the southernmost tip of Halifax and must be a great spot for jogging, walking, to have a picnic or a romantic rendez-vous. The city is far away, and there’s only the beauty of the sea, the peaceful lapping of the waves on the rocks, the continuous whispering of the trees, a sense of eternity.

 But there’s not only the monuments. People and organizations in Halifax and Nova Scotia are contacting each other to establish a network on which they can organize a meaningful Great War Centenary. Christine and Doug, Bob and Colin, Marie and Bruce, they want to disclose this chapter in Canada’s history to the generations of today. If ever there was a hopeful sign for the 67.000 Canadians who never returned, it must be this.

NL – Veel oostelijker dan Nova Scotia kun je in Canada niet. De provincie springt naar voren in de Atlantische Oceaan als een bruggenhoofd naar Europa, bijna twee keer zo groot als België. Aan de oostkant van dat oostelijkste schiereiland ligt de havenstad Halifax, langs een zeearm die nooit dichtvriest. Tijdverschil met Groot-Brittannië: 4 uur. Met West-Europa: 5 uur. Dichter dan New York.

 Voor 620.000 Canadese mannen en vrouwen was Halifax de plaats waar ze inscheepten naar het Westelijk Front; de gure kustlijn van Nova Scotia was het laatste beeld van hun vaderland dat ze zagen. Voor velen onder hen was Halifax’ Pier 2 ook de scène van het weerzien na de strijd, na de oorlog. 67.000 onder hen – meer dan één op tien – gingen echter nooit meer aan land. Hun toekomstig leven in het jonge Canada ligt met hen begraven ergens in België of Noord-Frankrijk.

 Het is niet zo moeilijk om in Halifax sporen te vinden van dit drama, binnenkort een eeuw oud. Tegenover de ingetogen St. Paul’s Church staat het monument van de gesneuvelden. Niet vergeten, zo te zien aan de kransen die er liggen. En breeddenkend: ‘Ook voor ‘40-‘45. ‘En ook voor de oorlog in Korea’. Terwijl ik een foto neem, kijken vier duiven op me neer. Vredesduiven. Stel ik me voor.

 Troostender is het monument in het Point Pleasant Park, dat de zuidelijke tip van Halifax bestrijkt en een geweldige omgeving moet zijn om te joggen, te wandelen, voor een picnic of een romantisch afspraakje. Hier is de stad ineens weg, er is alleen de schoonheid van de zee, de rotsen waar de golven vredig tegenaan rollen, de altijd fluisterende bomen op de achtergrond, een vage eeuwigheid.

 Mensen en organisaties in Halifax en Nova Scotia zoeken mekaar om 100 jaar Groote Oorlog niet ongemerkt voorbij te laten gaan. Christine en Doug, Bob en Colin, Marie en Bruce: ze willen dit hoofdstuk Canadese geschiedenis teruggeven aan de generaties van vandaag. Meer nog dan de monumenten en kransen is dat een eerbetoon voor de 67.000 Canadezen die hun leven verloren in WO I.