Menin Gate at Midnight – by Will Longstaff

EN – Some images make you stop in your tracks to take a better look. I could not just walk past this painting, of which I discovered a reproduction in an Ypres hotel. These intense, cold colours, this improbable light, these eerie ghostlike figures. A scene of quite explicit symbolism.

 When looking at it, I cannot help thinking of the images that are currently produced in high quantities for fantasy books, films and games. In most cases there is less talent involved in these images, though, less originality and above all, less content. Indeed, no fantasy inspired this painting. A real trauma is represented here – unfortunately.

 Will Longstaff, an ‘Official War Artist’ of Australia, painted it after he attended the unveiling ceremony of the Ypres Menin Gate on July 24^th, 1927. Pride, belonging, suffering, loneliness and being remembered: it’s all there. He touched a right chord with his contemporaries. Thousands of reproductions were sold, and today you can still buy a ‘Menin Gate’ print. Longstaff created a similar ‘ghost painting’ with the London Cenotaph, that other great monument, at its core. This too is still available in print copy.

 Apparently, the Menin Gate, in faraway and inaccessible Flanders, grew to be a living symbol in households all over the world thanks to Longstaffs popular painting. If today the monument is one of the icons of the World War I remembrance, if people from everywhere come to visit it, Longstaff probably had a considerable hand in this.

NL – Sommige beelden doen je stoppen om beter te kijken. Dit schilderij, waarvan ik een reproductie zag in een hotel in Ieper, kon ik niet zomaar voorbij lopen. Zo’n heftig, koud kleurgebruik, die onwaarschijnlijke lichtinval, die ijle schimmen. Een tafereel van wel heel nadrukkelijke symboliek.

Het doet me onwillekeurig denken aan de beelden die vandaag aan de lopende band gecreëerd worden in de bloeiende fantasy wereld met zijn boekillustraties, films en games. Al is daar doorgaans een stuk minder talent mee gemoeid, minder oorspronkelijkheid en vooral: minder inhoud. Niks geen fantasy in dit schilderij immers, maar de verbeelding van een reëel trauma.

 Will Longstaff, een ‘Official War Artist’ van Australië, schilderde het nadat hij op 24 juli 1927 de inhuldiging van de Menenpoort in Ieper had bijgewoond. Bij zijn tijdgenoten raakte hij een gevoelige snaar. Trots, verbondenheid en leed, verlatenheid en toch herinnerd worden: het zit er allemaal in. Duizenden afdrukken werden verkocht en tot op vandaag kun je je een ‘Menin Gate’ print aanschaffen. Ook dat andere monument, de Cenotaph in Londen, werd door Longstaff bedacht met een ‘schimmenschilderij’ in dezelfde spookachtige sfeer, en is nog te koop.

 Het moet zijn dat de Menenpoort, in het verre en onbereikbare Vlaanderen, een leven kreeg in huiskamers over de hele wereld dankzij Longstaffs populaire schilderij. Als het monument vandaag een van de iconen is in de herdenking van de Eerste Wereldoorlog, als bezoekers van heinde en verre er naartoe komen, heeft Longstaff daar waarschijnlijk een flinke hand in gehad.